Wij komen achter de voordeur

Zijn er thuis problemen? Dan is thuisbegeleiding een goede methode om personen en gezinnen er bovenop te helpen. Met deze vorm van ambulante hulpverlening komt de professional letterlijk achter de voordeur. De thuisbegeleider kan veel betekenen als de boel thuis niet op orde is, zoals bij de administratie, in het huishouden of in de opvoeding. Daarnaast biedt ze ook, vanuit het eigen vertrouwende honk van mensen, ondersteuning met problemen die buitenshuis spelen. Je kunt hierbij denken aan het contact met de sociale omgeving, instanties of op het gebied van dagbesteding en vrije tijd.
Op welk vlak de problemen ook spelen; de thuisbegeleider richt zich op het herstellen en vergroten van het zelfvertrouwen en het inzicht van diegene(n) die zij ondersteunt. Het vergroten of herstellen van de eigen kracht van mensen is namelijk de meest duurzame oplossing voor problemen.

Dit is ook de ervaring van AnneMargreet Besters. Ze werkt nu 20 jaar als thuisbegeleider en videohometrainer. In totaal heeft MEEVivenz 43 thuisbegeleiders met diverse specialisaties. Ze werken in Alblasserdam, Dordrecht, Hardinxveld-Giessendam, Hendrik-Ido Ambacht, Papendrecht, Sliedrecht, Zwijndrecht/Heerjansdam, BAR-gemeente, AV-gemeente en Molenlanden Gorinchem.   Ambacht, Papendrecht, Sliedrecht, Zwijndrecht/Heerjansdam, BAR gemeente, AV gemeente, Molenlanden Gorinchem). De aanvragen komen via verwijzers (van MEE en wijkteam tot therapeut en huisarts). Sommige inwoners vragen zelf individuele begeleiding aan via de Wmo.

Wat is thuisbegeleiding?

Thuisbegeleiding is professionele begeleiding die geboden wordt bij de mensen thuis. Deze ambulante hulpverlening wordt ingezet bij problemen die (deels) spelen in de thuissituatie. De thuisbegeleider ondersteunt gezinnen, mensen met psychosociale of psychische problemen en ander kwetsbare mensen en gezinnen. De thuisbegeleider activeert hen, helpt met structuur aanbrengen en zet mensen weer op de rails. De thuisbegeleiding is tijdelijk en op maat. De thuisbegeleider maakt samen met diegene die de ondersteuning krijgt een ondersteuningsplan.

“Als thuisbegeleider gaat onze voorkeur uit naar een tandemconstructie: een samenwerking met een verwijzer”, vertelt AnneMargreet. “Is deze verwijzer er niet, omdat de indicatie via de Wmo is binnengekomen, dan kijken we of we kunnen optrekken met iemand vanuit het wijkteam.”

Doelen en subdoelen bepalen

De thuisbegeleider gaat tijdens het eerste bezoek in gesprek met de cliënt. AnneMargreet legt uit: “We bespreken de problematiek en de behoeften van de cliënt of het gezin. Ook bespreken we de doelen en subdoelen. Dat kan van alles zijn. Van de financiën op orde brengen tot een opgeruimd huis. Maar ook de vraag: ‘Mijn kind moet om 7 uur gaan slapen; hoe lukt het mij om hem op tijd in bed te krijgen?’ Verder bekijken we welke extra professionele hulp nodig is. En we brengen het netwerk in kaart: welke vrienden en familie kunnen helpen?”

Gesprekken voeren en meehelpen

De thuisbegeleider komt met regelmaat langs, bijvoorbeeld eens per week op een vaste dag. Maar soms ook vaker of minder vaak. Soms gaat het vooral om gesprekken. Maar de thuisbegeleider kan ook praktisch meehelpen, zoals de financiën ordenen, het huis helpen opruimen of voorbeeldgedrag laten zien in het kader van opvoedondersteuning. AnneMargreet: “Elke drie maanden evalueren we samen en bekijken we of de subdoelen zijn behaald. Soms stellen we de doelen bij, bijvoorbeeld omdat er meer aan de hand. We betrekken ook het netwerk van de cliënt. Ook kunnen we vrijwilligers inzetten.”

Vanuit een wijkteam begeleidde AnneMargreet ooit een moeder met drie kinderen. “Ze hadden een verleden van ernstig huiselijk geweld. Er was veel onrust over de bezoekregeling. We bespraken de problematiek en welke hulp ze wilden. Ook stelden we doelen op. Ik ben toen een tijdlang een paar keer per week langsgegaan. We hadden gesprekken en ik ondersteunde in de opvoeding. Voor de kinderen vond ik een goede psycholoog. In dit hele traject had ik veel contact met de psycholoog en jeugdzorg. Inmiddels is zij een zelfstandige moeder en loopt het thuis heel goed.”

Kracht én handvatten

Dat thuisbegeleiding werkt, weet AnneMargreet dus uit eigen praktijk. “Mensen krijgen de kracht en handvatten krijgen om zelf verder te kunnen. Dat doen we door mensen te stimuleren en te activeren en hen zelf de mogelijkheden te laten ontdekken. En door naast hen te staan. Ik zeg vaak: jij hebt misschien een probleem, maar jij bént niet je probleem. Ik complimenteer mensen altijd dat ze om hulp durven vragen en zich kwetsbaar opstellen. Ook dat is al heel krachtig.”

Samen werken aan herstel

Cliënten waarderen vooral de laagdrempeligheid van thuisbegeleiding, aldus AnneMagreet. “We komen bij mensen thuis en werken dus midden in hun systeem. Een cliënt zei pas tegen me: ‘Als ik naar de maatschappelijk werker ga, dan was en kleed ik me netjes en laat ik me op mijn best zien. Maar de thuisbegeleider komt langere tijd bij mij thuis, waardoor ik mijn ware ik wel móet laten zien.’ Dat was mooi gezegd.”

De thuisbegeleider is er op de belangrijkste momenten. Bijvoorbeeld als de kinderen thuis zijn en er opvoedondersteuning nodig is. “We hebben respect voor de ander en vellen geen oordeel. Zo ontstaat vertrouwen. Vandaaruit werken we samen aan herstel. Durft iemand het daarna nog niet helemaal zelf, dan kunnen we nog een tijdje meelopen op de achtergrond. We kijken ook wel of een vrijwilliger vinger aan de pols kunnen houden als een soort waakvlamcontact. In vakjargon noemen we dit afschalen.”

Thuisbegeleiding anno 2030?

Hoe thuisbegeleiding er in 2030 idealiter uitziet volgens AnneMargreet? “Ik hoop vooral dat iedereen dan weet wat thuisbegeleiding is, zowel professionals als cliënten zelf. Ook pleit ik ervoor dat we in geval van een spoedsituatie nog sneller in actie kunnen komen. Nu moeten we wachten op de indicatie, het zou mooi zijn als we de hulp alvast kunnen bieden en dat het papierwerk volgt.”